Τετάρτη 23 Ιουνίου 2010

Τ’ ΑΗ ΓΙΑΝΝΙΟΥ ΤΟΥ ΡΙΓΑΝΑ.

Στις καλοκαιρινές γιορτές ξεχωριστή θέση έχει η γιορτή του Γεννεσίου του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, στις 24 Ιουνίου γιατί έχει τοποθετηθεί στις θερινές τροπές του ήλιου και έτσι συνδέεται με πολλά και, ιδιότυπα έθιμα. Κυρίως όμως η γιορτή είναι ταυτισμένη με τις φωτιές, που ανάβονται την παραμονή, και με τις πολύμορφες μαντικές πράξεις, που ασκούνται τότε.
Οι φωτιές λέγονται και φανοί, φωτάρες, κάψαλα κλπ., γι' αυτό και η μέρα της γιορτής λέγεται τ' αϊ-Γιαννιού του Φωταρά, του Λαμπαδάρη κλπ.
Οι φωτιές εκείνα τα χρόνια (σε πολλές περιοχές ακόμα και σήμερα) ανάβονταν σε σταυροδρόμια κατά γειτονιές, με ανταγωνιστική και πάλι διάθεση, ποια γειτονιά θ' ανάψει μεγαλύτερη φωτιά από την άλλη. Παιδιά και μεγάλοι πηδούσαν τρεις φορές πάνω από τις φλόγες, κάνοντας ευχές για καλή υγεία και απαλλαγή από το κακό.
Για τις φωτιές τ' αϊ-Γιαννιού λέγαν οι παλιοί ότι θέλουν να ενισχύσουν το φως. Αναμφισβήτητα όμως και σ’ αυτό το έθιμο προβάλλει η καθαρτήρια δύναμη της φωτιάς, που απλώνεται, όπως πιστεύεται, σ' όσο χώρο είναι ορατή. Η μέρα όμως αυτή από τα’ αρχαία χρόνια ήταν η μέρα της ΜΑΝΤΙΑΣ. (πρόβλεψη για το μέλον)
Από τις πολλές μαντικές ενέργειες της ημέρας, την πιο αντιπροσωπευτική αποτελεί ο γνωστός Κλήδονας, που εθιμικά παρουσιάζεται παντού σχεδόν το ίδιο. Ο σημερινός Κλήδονας διασώζει πανάρχαια συνήθεια. «Κληδών» στην αρχαιότητα σήμαινε οιωνός, λέξη ή φράση που σημαίνει καθαρά μάντεμα και που κράτησε και στους βυζαντινούς ακόμα χρόνους.
Παράλληλα με τον Κλήδονα, σε συνδυασμό μ' αυτόν ή ανεξάρτητα, χρησιμοποιούνται την ημέρα τ' αϊ-Γιαννιού και όλοι σχεδόν οι άλλοι γνωστοί τρόποι της μαντικής (ονειρομαντεία,κλπ.).
Μια ακόμη συνήθεια που επικρατεί την ίδια μέρα, είναι να κόβουν ρίγανη και άλλα αρωματικά φυτα, γι' αυτό ο άγιος λέγεται και Ριγανάς.
Και του χρόνου να είμαστε καλά και να γιορτάσουμε τον Δοκιμιώτη Άγιο.
(Η εκκλησία στο γειτονικό μας Δοκίμι είναι Αη Γιάννης Ριγανάς.)
Καστρινός.

Δεν υπάρχουν σχόλια :