ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΑΪ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΛΙΟΤΕΡΑ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ

 

Το χωριό μουσκεμένο απ’ άκρη σ’ άκρη συνήθως τέτοια εποχή, έτοιμο να υποδεχτεί τον άρχοντα, τον καινούργιο χρόνο που ερχότανε. Κι έφτανε το βράδυ πια (αλήθεια βραδιάζει γρηγορότερα τις γιορτές;) η ώρα η δωδέκατη της αλλαγής του χρόνου. Η σόμπα πυρακτωμένη απ’ τα κούτσουρα και η μάνα στο άψε σβήσε έφερνε τη βασιλόπιτα με το φλουρί,- ένα ασημένιο «εικοσόφραγκο» στο ζυμάρι - για τη δοκιμή της τύχης. Έπαιρνε το κουζινομάχαιρο ο πατέρας κι έκοβε τα κομμάτια. Του Χριστού, του σπιτιού...Κι ύστερα κατά ηλικία όλη η οικογένεια. Εκεί να δεις καρδιοχτύπι για το φλουρί. Κι όσο για εκείνη τη βασιλόπιτα, γλυκότερο πράγμα στον κόσμο δεν υπήρχε. Κι ήτανε όλα φιλιωμένα ετούτη τη βραδιά. Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά σου λέει...Κι ύστερα χορτάτα μάτια και καρδιές φέρνανε στο κορμί την ηρεμία του ύπνου. Να βρει ησυχία ο Αϊ Βασίλης να μπει πριν το ξημέρωμα ν’ αφήσει τα δώρα στα παιδιά. Αυτοκίνητα, διαστημόπλοια, ρομπότ, κούκλες, στρατιωτάκια, θα μεταφέρουν αύριο τους πιτσιρικάδες στα ύψη της ευτυχίας, για να διαλυθούν μέσα σε λίγες μέρες εις τα «εξ ων συνετέθησαν». 

Σήμερα, τα δώρα εκείνα δεν έχουν καμία σχέση, αφού η τεχνολογία έχει προχωρήσει κατά πολύ. Αντί για πύραυλο, πλέον ο σύγχρονος πιτσιρικάς θέλει i-phone. Αντί για ρομπότ και διαστημόπλοια, βλέπει όσα θέλει στο νέο του τάμπλετ. Και αντί για στρατιωτάκια, μπορεί να παίξει όσο πόλεμο θέλει σε κάποιο ηλεκτρονικό υπολογιστή. 

Βέβαια και τότε τα παιχνίδια ήταν ακριβά και αποτελούσαν μεταφορά της τελευταίας τεχνολογίας στην παραμυθένια χώρα των παιδιών. Υπήρχαν βέβαια και τα πιο πρακτικά δώρα. Ένα πουλοβεράκι, ένα ζευγάρι γαλότσες η «ελβιέλες» μιας και η οικονομική κατάσταση των γονέων της εποχής, δεν επέτρεπε και δώρο και ρούχα μαζί. Μάλιστα, ρουχαλάκια με ωραία χρώματα, και καλόγουστα σχεδιάσματα, ανάλογα με την ηλικία και το φύλο, κατόρθωναν να συνδυάζουν την πρακτική εξυπηρέτηση με την χαρά του δώρου. «Τα Ελληνικά παιχνίδια είναι καλλίτερα απ’ τα ξένα και μάλιστα και πιο φθηνά» έγραφε σε μια βιτρίνα τότε σε μαγαζί του Αγρινίου.

Την άλλη μέρα ανήμερα Πρωτοχρονιάς, η κότα άχνιζε στον «τέντζερη» που χοροπήδαγε πάνω στη σιδερένια πυροστιά, και σ’ όλο το χωριό, τσίκνα, καπνός, κι οσμή από «σουφλιμά», σμίγανε σ’ ένα ανταριασμένο σύννεφο που ανέβαινε πάνω κατά το ψηλαλώνι μεριά. Κι από την μία άκρη του χωριού ως την άλλη, μόνο ευχές χωρίς διάκριση και δίχως τελειωμό.

- Ευτυχισμένο το νέο έτος γείτονα. 

  - Ο Θεός να δώκει, υγεία και χαρά στη φαμελιά σου, χρόνια πολλά.

Κώστας Μπούτιβας.

ΚΑΡΤΑ ΕΛΠΙΔΑΣ.

Μια σταλμένη καλαίσθητη κάρτα με το φετινό χριστουγεννιάτικο δέντρο του χωριού μπροστά από το δημαρχείο,  με τις ευχές του προέδρου και του κοινοτικού συμβουλίου, μας γέμισε χαρά κι ελπίδα στις δύσκολες μέρες που περνάμε. Να’σαι καλά πρόεδρε Πάνο και να δίνεις όσο μπορείς την ελπίδα ότι το Αγγέλοκαστρο πρωτοπορεί, ομορφαίνει, και δηλώνει πάντοτε παρόν.

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΧΩΡΙΑΝΟΙ. (πατήστε πάνω στην εικόνα για μεγένθηνση)

Κώστας Μπούτιβας.

«ΚΑΤΣΚΑΪΔΑ» Η ΡΑΧΗ.

Οι περισσότεροι αν όχι όλοι, ξέρω θ’ αναρωτιέστε, τι θέλει να πει η φράση του τίτλου. Περιμένετε: Θα σας δοθεί εξήγηση.

Είχε πάει ο μακαρίτης ο Νίδας ο πατέρας μου κάποτε για ξύλα στις γύρω ράχες του χωριού για το τζάκι το χειμώνα – τέλος δεκαετίας του 60 ήτανε θαρρώ, ανέχειας και τότε εποχές – κι όταν τον ρώτησε η μάνα μου σα γύρισε με λίγα καυσόξυλα, μόνο αυτά τα λίγα έφερες εκείνος της απάντησε:

- Τι να ’κανα πρόλαβαν άλλοι. «Κατσκαϊδα τον έκαναν το λόγγο». Μου ’μεινε αυτή η φράση και την θυμάμαι πάντα όταν ακούω για κρύο και για ζέστα.

Ο Χειμώνας «προ των πυλών λοιπόν» και δεν ξέρω φέτος αν θα είναι βαρύς η ελαφρύς. Αυτό όμως που είναι σίγουρο είναι ότι και πάλι αρχίσαμε να μιλάμε για «ψοφόκρυο». Με τη διαφορά ότι κάποιοι φέτος θα κρυώνουν πιο πολύ απ’ τους άλλους με τις αυξήσεις σε κάθε είδος καύσιμο. Κι αυτοί οι κάποιοι φέτος θα είναι περισσότεροι, και που άρχισαν να ψάχνονται να δούνε τι θα κάνουνε. Τα πρώτα μαντάτα έρχονται αυτές τις μέρες κάτω απ’το χωριό.

–Μη παραξενευθείς άμα κατέβεις και δεις τον «Παλιαλία» φαλακρό μου ανήγγειλαν φίλοι απ’ το χωριό στο τηλέφωνο. Ποιος δασικός τόπος και ποια δημόσια γη μου λες. Εδώ είναι πια θέμα επιβίωσης. Κι δεν δουλεύει τώρα τ’ αλυσοπρίονο γι’ αυτούς τους λίγους που εμπορεύονταν το ξύλο για να πιούν ένα κρασί. Τώρα όλοι νοικοκυραίοι και μη έχουνε ξεχυθεί στο λόγγο κι ασύστολα τον λεηλατούν.

Κι όμως έτσι είναι. Τι προστασία περιβάλλοντος και παραμύθια μπροστά στην επιβίωση! Ψωμί, νερό και ένα κεραμίδι. Αρχέγονες και προϊστορικές ανάγκες για τον άνθρωπο. Ένα καλύβι έστω και με κλαριά να προστατευτεί απ’ το κρύο και τους «καιρούς». Και οι πατεράδες μας, εκείνες τις δύσκολες εποχές μας τα παρείχαν έστω και δύσκολα αυτά. Παίρναμε το πρωί ένα ξύλο παραμάσχαλα μαζί με τη «σάκα» απ’ το σπίτι και το πηγαίναμε για τη σόμπα στο σχολείο να ζεσταθούμε.

Τώρα όμως τι κάνουμε, που απ’ τις υποσχέσεις για σπουδές στο εξωτερικό και το διορισμό στο δημόσιο, φτάσαμε να ψάχνουμε για τις βασικές πια ανάγκες, και επιστρέψαμε στην εποχή του «Πατέρα κρυώνω».

Πατέρα κρυώνω έλεγε τότε το γυφτάκι μέσα στην τέντα κάτω στο Σταθμό. Τα μάζευε τότε όλα ο μακαρίτης ο Μπέκος καμιά δεκαριά που είχε, και τα κύλαγε πέρα – δώθε όλη μέρα πάνω σε μια κουρελού να ζεσταθούν κι έτσι σταμάταγαν να διαμαρτύρονται ότι κρυώνουν.

Θα ξεχερσωθούν λέει φέτος λόγγοι και βουνά…. «Κατσκαίδα» να γίνουνε, θα μου πεις.. Εδώ ξεχέρσωσαν τη ζωή μας οι πολιτικοί διαχειριστές της δυστυχίας μας, χωρίς ντροπή και τσίπα, μας μάρανε να μη γυμνωθεί λίγο το δάσος. 

Δεν είναι όμως έτσι απλά τα πράγματα. Γιατί ετούτο εδώ το ξεγύμνωμα θα το βρουν αύριο μπροστά τους τα παιδιά μας. Και η φύση ειδικά αν την πληγώσεις πάντοτε εκδικείται. Υπάρχει και μέτρο, όπως το ήξεραν και το εφάρμοζαν με θρησκευτική ευλάβεια οι Πατεράδες μας που ήξεραν και τι θα κόψουν και που θα κόψουν. 

Είναι που είναι γυμνή και ξεβράκωτη ετούτη εδώ η χώρα έτσι που την κατάντησαν. Μην της βγάνουμε κι εμείς άλλο πια τα μάτια.

Μπούτιβας Κώστας.

ΠΝΙΓΗΚΕ Ο ΚΑΜΠΟΣ ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΚΑΣΤΡΟΥ.

Τις πληγές του απ’ τις εκτεταμένες βροχοπτώσεις μετράει ο κάμπος του Αγγελοκάστρου που έχει γίνει μια απέραντη λίμνη. Οι ζημιές τεράστιες και η απόγνωση των κατοίκων στο κατακόρυφο, που ψάχνουν ακόμα και με βάρκες να βρούν τα χαμένα ζώα τους. Το ρεπορτάζ των κατοίκων του χωριού αδιάψευστος μάρτυρας της μεγάλης καταστροφής.

Κώστας Μπούτιβας. 

Facebook

ΤΑ ΠΟΛΥΣΠΟΡΙΑ.

21 Νοεμβρίου στο ημερολόγιο, και εορτάζονται τα Εισώδια της Θεοτόκου. Της Παναγίας της Πολυσπορίτισσας την λένε στα χωριά μας, και τούτη τη μέρα φτιάχνουν και σήμερα ακόμα πολυσπόρια. Ένα πανάρχαιο έθιμο στη χώρα μας, που έχει την καταγωγή του  απ' τα αρχαία «Πυανόψια», που γίνονταν την ίδια περίπου εποχή, που οι γεωργοί τελείωναν τη σπορά τους. Καλή σοδειά συγχωριανέ, εύχονταν τούτη τη μέρα τα παλιότερα χρόνια. Τώρα τα τελευταία χρόνια λένε, άκουσες τίποτα για κείνες τις επιδοτήσεις; Η Παναγία η Πολυσπορίτισσα να τους βγάλει τα μάτια έτσι που  κατάντησαν την αγροτιά οι ρεμπεσκέδες. 

Με αφορμή αυτή τη μέρα που κάποτε γιορτάζονταν κατά πως έπρεπε είναι γραμμένο και το παρακάτω αφήγημα.

Κείτονταν παράλυτη εκεί στη γωνιά της παρατημένη στον κόσμο της η γριά, όταν της έφτασε η μυρουδιά στη μύτη. Πολυσπόρια. Τι όμορφα που μυρίζαν τα μαγκούφικα. Να χε μισό πιατάκι. Η μυρουδιά που ερχόντανε απ' την κουζίνα την είχε αποτρελάνει εντελώς. Η νύφη τα ανακάτευε μες τη μεγάλη μπακυρένια κατσαρόλα με την ξύλινη κουτάλα, κι εκείνα άχνιζαν με μια εξαίσια μυρουδιά. Πολυσπόρια λέει, της ήρθε ταμπλάς.

Θέλει να σηκώσει το γέρικο κουφάρι, μα δε μπορεί, πέφτει πίσω ξανά στα μαξιλάρια.

-Μια κταλιά μουρή Νίφ.

Κάνει ν' απλώσει το χέρι, δεν σηκώνεται τ' άτιμο, και βρίσκεται ξανά στον κόσμο της. Βλέπει τον εαυτό της Νιόνυφη που βράζει στο μπακιρένιο το τσουκάλι πολυσπόρια. 
-Τι μοσχοβολιά είναι τούτη ρε γυναίκα, και πεθαμένο ακόμα ανασταίνει, έλεγε ο γέροντάς της, θεός σχορέτον, κι ακόμα και εκείνη η στριφνή η πεθερά της, ο μόνος καλός λόγος που της χρώσταγε ήταν γι' αυτά τα πολυσπόρια.

-Για στα χέρια σου ορέ νύφη! Τέτοιο φαί θα 'χω να το μολογάω.

Συνέρχεται για λίγο η γριά, βλέπει τη νύφη που περνάει με τα κενωμένα πιάτα, και την κοιτάει με πόνο και απελπισία. Μα εκείνη πέρασε χωρίς να την προσέξει. Μα θα 'ρθει όπου να ναι ο γιός της απ' το χωράφι. Θα του γυρέψει ένα πιάτο πολυσπόρια κι εκείνος σίγουρα θα της το φέρει.

Νιφάδες σήμερα σου λέει. Φτου. Χωρίς αποδοχή να ζητιανεύεις ένα πιάτο πολυσπόρια.

Της Παναγίας της πολυσπορίτσας κι εφέτος. Βοηθειά μας Πατριώτες.

Κώστας Μπούτιβας 

ΑΓΓΕΛΟΚΑΣΤΡΟ: ΔΙΚΑΙΑ ΠΑΡΑΠΟΝΑ.

Μετά την τελευταία μας ανάρτηση σχετικά με την συντήρηση και ασφαλτόστρωση κεντρικών δρόμων του χωριού μας, απ’ αυτήν εδώ την ενεργή και αναγνωρίσιμη επί σειρά ετών απ’ όλους  ιστοσελίδα  για το χωριό μας και τα πεπραγμένα του,  λάβαμε πολλά σχόλια για παραμέληση μη εμφανών περιοχών του χωριού. Και όταν μάλιστα αυτές οι δίκαιες- αγανακτισμένες- καταγγελίες  συνοδεύονται από φωτογραφίες  παραμέλησης, μας κάνουν να νοιώθουμε ένοχοι και υστερόβουλοι προπαγανδιστές.

Πηγαίνετε αμέσως οι τοπικοί παράγοντες στις παρυφές του χωριού που κι εκεί  κατοικούν συγχωριανοί, και καταγράψτε και επιδιορθώστε τα σοβαρά  απ’ ότι φαίνεται προβλήματα. Δεν είναι κατάσταση ασφαλτοστρωμένου δρόμου του χωριού αυτή που ο φακός αποτυπώνει. Τι είναι αυτά πρόεδρε; Το είπα και το ξαναλέω, δεν είναι όλα πια «Φρουφρού κι αρώματα»

Κώστας Μπούτιβας.

ΑΣΦΑΛΤΟΣΤΡΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΑΓΓΕΛΟΚΑΣΤΡΟ.

Συνεχίζονται οι παρεμβάσεις σε δρόμους που παρουσιάζουν εκτεταμένες φθορές λόγω παλαιότητας και άσχημων καιρικών συνθηκών, με συντήρηση και ανακατασκευή της ασφαλτικής στρώσης του οδοστρώματος στο Αγγελόκαστρο. Με τις συγκεκριμένες εργασίες θα αποκατασταθούν  τα σημεία που έχουν καταστεί μη λειτουργικά για τη διέλευση των πεζών και των οχημάτων και κυρίως στον παλιό επάνω δρόμο του χωριού. Την πορεία των έργων παρακολούθησε και ο Δήμαρχος Αγρινίου Γιώργος Παπαναστασίου.

«Συνεχίζουμε με αμείωτους ρυθμούς να κάνουμε έργα που βελτιώνουν την καθημερινότητα των συγχωριανών μας. Με μια σειρά στοχευμένων παρεμβάσεων μεριμνούμε για τη συντήρηση και αποκατάσταση και του οδικού δικτύου, για τη βελτίωση των κυκλοφοριακών συνθηκών και των μετακινήσεων των συγχωριανών, υλοποιώντας ένα σημαντικό έργο αποκατάστασης των από χρόνια παρατημένων δρόμων». Μας είπε μετά από επικοινωνία που είχαμε ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Αγγελοκάστρου  Πάνος Κοτούμπας.

Κώστας Μπούτιβας.

ΣΤΟ ΕΛΕΟΣ ΤΗΣ ΚΑΚΟΚΑΙΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΓΓΕΛΟΚΑΣΤΡΟ.

Ζημιές προκλήθηκαν από  τη σφοδρή κακοκαιρία και τον “Μπάλλο” και στο Αγγελόκαστρο. Οι καλλιέργειες θυμίζουν λίμνη, ενώ πλημμύρισαν τα πάντα. “Σκηνές” αποκάλυψης έζησαν κάτοικοι του Αγγελοκάστρου όταν είδαν το νερό να “εισβάλει” στα σπίτι τους. Η υπερχείλιση του ρέματος προκάλεσε ζημιές σε σπίτια και κυρίως σε καλλιέργειες και κτηνοτροφικές μονάδες. Χαρακτηριστική η περίπτωση πλημμυρισμένης στάνης όπου πνίγηκαν ζώα και καταστράφηκαν ζωοτροφές με τον κτηνοτρόφο να είναι σε απόγνωση. Στο Αγγελόκαστρο έχει μεταβεί κλιμάκιο αυτοδιοικητικών που ενημερώνονται για την κατάσταση ενώ οι πληγέντες ζητούν άμεση κινητοποίηση για τις αποζημιώσεις.

Κώστας Μπούτιβας.

O ιερός ναός των Aγίων Aποστόλων Αγγελοκάστρου – παράδοση και ιστορία.

Το χτίσιμο του ναού

O ενοριακός ναός του Aγγελοκάστρου, οι Άγιοι Δώδεκα Aπόστολοι, βρίσκεται χτισμένος στη βόρεια πλαγιά του χωριού, εκεί όπου ήταν και ο αρχικός πυρήνας του οικισμού. Όπως μας πληροφορεί η κτητορική επιγραφή που βρίσκεται στην αψίδα του Iερού, ο ναός χτίστηκε το 1877.

Αρχικά χτίστηκε σε σχήμα απλής τρίκλιτης βασιλικής. Για το χτίσιμό του, λέει η τοπική παράδοση, ότι μεταφέρθηκε οικοδομικό υλικό με άλογα και μουλάρια από την αγροτική περιοχή της «Δραγατσούρας», όπου βρίσκονταν ερείπια αρχαίου κτίσματος, πιθανώς δε και χριστιανικού ναού. Kατά μαρτυρίες γεροντότερων κατοίκων, που σήμερα δεν βρίσκονται στη ζωή, μεταφέρθηκαν από τη Δραγατσούρα και μερικές παλαιές βυζαντινές εικόνες καθώς και δύο μαρμάρινες πλάκες με χριστιανικά σύμβολα. Οι εικόνες μέχρι το 1960 φυλάσσονταν στον γυναικωνίτη του ναού και από τότε κανείς δεν γνωρίζει την τύχη τους. Οι μαρμάρινες πλάκες είχαν τοποθετηθεί στο δάπεδο του ναού. Στην πρώτη υπήρχε εγχάρακτος πεντάκτινος πολύχρωμος αστέρας. Η πλάκα αυτή καταστράφηκε (θρυμματίστηκε) κατά την ανακαίνιση του ναού μετά τη Γερμανική κατοχή. Στη δεύτερη, η οποία διασώθηκε και βρίσκεται σήμερα στην ανατολική πλευρά του προαύλιου χώρου, υπάρχει ανάγλυφος βυζαντινός αετός. H επιγραφή «ΔHMHTPIOΣ XATZHΣ 1887» αναφέρεται στον τεχνίτη που την τοποθέτησε στο δάπεδο του ναού και χαράχτηκε από τον ίδιο.

Η παράδοση και η ιστορία για το ναό

α. Μια και ο προφορικός λόγος προηγείται της ιστορίας ας δούμε πρώτα, την τοπική παράδοση για τον ενοριακό ναό του Αγγελοκάστρου, όπως έφτασε ως εμάς πριν από περίπου εικοσιπέντε χρόνια, όταν γράφαμε το πρώτο βιβλίο μας για το Αγγελόκαστρο ( Το Αγγελόκαστρο της Αιτωλίας, Συμβολή στην ιστορία του τόπου, 1998). Λέει η παράδοση ότι στη θέση που είναι σήμερα ο ναός - και στο χωριό γενικότερα - δεν υπήρχε ναός αφιερωμένος στους Δώδεκα Αποστόλους. Υπήρχε ναός λίγο πιο κάτω από τον τωρινό ενοριακό ναό, στη θέση όπου είναι σήμερα τα σπίτια των Xρήστου Mπούτιβα, του Tασόπουλου και της Σερμιτζέλη, και ήταν αφιερωμένος στον Άγιο Νικόλαο. Έξω από το ναό υπήρχε βρύση, η οποία διατηρήθηκε μέχρι τα νεότερα χρόνια με άλλη βέβαια κατασκευή. Ήταν πέτρινη και βρισκόταν πίσω από το παλιό καφενείο της εκκλησίας και στην ίδια θέση ξαναχτίστηκε αργότερα. Προσωπικά τη θυμηθήκαμε γιατί ήταν η βρύση της γειτονιάς και παίρναμε από αυτήν νερό. Ακόμη και σήμερα είναι εμφανής η βάση της. Έτσι εξηγείται και το τοπωνύμιο «Bρύση του Aι-Nικόλα», που οφείλεται στη συγκεκριμένη βρύση εκείνου του ναού του Aγίου Nικολάου, σύμφωνα με τα λεγόμενα παλαιότερων κατοίκων. Άρα, το αγιώνυμο τοπωνύμιο του Aγγελοκάστρου «Άγιος Nικόλαος», άγνωστο μέχρι τώρα σε πολλούς, ευνοεί την παραδοχή για την ύπαρξη εκεί ναού στο όνομα του Αγίου. Και λέμε εκεί, στη θέση αυτή, γιατί πέραν των όσων αναφέραμε, γνωρίζουμε τις θέσεις στις οποίες αναφέρονται όλα τα υπόλοιπα αγιώνυμα τοπωνύμια του χωριού [«Άγιος Aθανάσιος», «Άγιος Γεώργιος», «Άγιος Hλίας», «Άγιος Hλίας ο Παλαιός» (Mπαλιαλίας), «Άγιος Θωμάς», «Άγιος Iωάννης», «Δυό Eκκλησιές», «Παντοκράτορας» και «Aγία Παρασκευή»]. Επομένως το τοπωνύμιο «Άγιος Nικόλαος», με βάση τα παραπάνω, συνηγορεί για παλαιό ναό του Aγγελοκάστρου στη θέση αυτή, δηλ. κάτω από τον «μεταγενέστερο» (1877) ναό των Δώδεκα Aποστόλων.

β. Ας φύγουμε όμως από την παράδοση, και ας μπούμε στο δρόμο των μαρτυριών, των γεγονότων και της ιστορίας. Το 1874 παραγγέλθηκε και φιλοτεχνήθηκε μια εικόνα αφιερωμένη στη σύναξη των Δώδεκα Αποστόλων. Είναι αυτή που έγινε με τη συνδρομή του ιερομόναχου Γερμανού (Aντύπα) ο οποίος μόναζε στο Αγγελοκαστρίτικο μοναστήρι του «Παντοκράτορα» (βλέπε το βιβλίο μας, Το μοναστήρι του Αγγελοκάστρου, 2009). Θα αναρωτηθεί κανείς: γιατί άραγε έγινε αυτή η εικόνα των Δώδεκα Aποστόλων το 1874; Μήπως εκείνο το χρόνο αποφάσισαν οι Aγγελοκαστρινοί να χτίσουν ναό επ ονόματι των Αγίων Αποστόλων ή ήδη είχαν αρχίσει οι εργασίες; Αφού ο ναός ήταν έτοιμος το 1877, η απάντηση θα μπορούσε να είναι καταφατική. Βέβαια ένα ερώτημα προκύπτει: αν προϋπήρχε ο ναός των Aγίων Aποστόλων, δεν θα υπήρχε η συγκεκριμένη εικόνα ή ίδιες εικόνες στο ναό; O αντίλογος ότι συνηθίζεται η αφιέρωση εικόνων όταν χτίζεται, όταν ανακαινίζεται ένας ναός ή γενικότερα σε λειτουργούντες ναούς είναι σωστός. Όμως, είναι και το άλλο: αν δεχτούμε ότι υπήρχε ο ναός των Αγίων Αποστόλων πριν από 1877, είναι δυνατό να υπήρχαν εκείνη την εποχή δύο ναοί σε έναν μικρό οικισμό, μάλιστα τόσο κοντά ο ένας στον άλλο; Σίγουρα όχι. Μπορούμε να δεχτούμε, για να είμαστε, προς το παρόν, με την παράδοση, ότι ίσως να υπήρχε ο ναός του Aγίου Nικολάου και όταν αυτός πάλιωσε ή δεν επαρκούσε για τις θρησκευτικές ανάγκες των Aγγελοκαστρινών, αποφασίστηκε να χτιστεί, πιο ψηλά, νέος ναός στο όνομα των Δώδεκα Aποστόλων. Έτσι, η εικόνα που έγινε το 1874 προοριζόταν για το νέο ναό, όπου οι εργασίες ανοικοδόμησής πιθανόν να άρχισαν εκείνο το χρόνο.

Σε αυτή την ευλογοφανή εξήγηση οδηγηθήκαμε ακολουθώντας την παράδοση, ένα τοπωνύμιο και τη μαρτυρία μιας εικόνας. Αυτά αναφέρονται και στο πρώτο βιβλίο μας για το Αγγελόκαστρο.

Να όμως που η έρευνα, η ιστορική έρευνα, η ιστορία για να το πω πιο απλά, δεν κλείνεται σε σελίδες. Γιατί γράφεται με αόρατο μελάνι. Πρέπει να ψάξεις πιο πολύ, να ρωτήσεις, να ακούσεις, να διασταυρώσεις, για να βρεις και να πεις κάτι καινούργιο. Και το καινούργιο για το θέμα που μας απασχολεί, είναι η χρονολόγηση του ενοριακού ναού των Αγίων Αποστόλων Αγγελοκάστρου τρεισήμισι αιώνες πίσω από την κτητορική επιγραφή του 1877 (βλέπε το πρόσφατο βιβλίο μας, Το Αγγελόκαστρο της Αιτωλίας στην τουρκοκρατία και την επανάσταση του 1821, 2021). Σύμφωνα με Οθωμανικά κατάστιχα του 1521, που αναφέρονται στο βιλαέτι του Αγγελοκάστρου (vilayet-i Angelikastri), στο Αγγελόκαστρο, πρωτεύουσας του λιβά (liva-i) του Κάρλελι (Karlu), δηλ. της περιφέρειας δυτικής Στερεάς, υπήρχε το 1521 ένα μοναστήρι, των Αγίων Αποστόλων, με φορολογία 150 ακτσέδων (οθωμανικά νομίσματα) για την αγροτική παραγωγή του, ενώ το 1562 αναφέρονται, από άλλο παρόμοιο κατάστιχο, δύο μοναστήρια, των Αγίων Αποστόλων και του Παντοκράτορα, με φορολογία 50 ακτσέδες. Βέβαια στις Οθωμανικές πηγές οι λέξεις μοναστήρι (manastir) και εκκλησία (Kenise, Kilise) χρησιμοποιούνται με το ίδιο περιεχόμενο. Έτσι, είναι μάλλον σίγουρο ότι το «μοναστήρι» των Αγίων Αποστόλων είναι η μέχρι σήμερα εκκλησία - ενορία του Αγγελοκάστρου. Όλα αυτά σημαίνουν ότι από το 1877, που ως τώρα θεωρούσαμε ότι χτίστηκε ο ναός, πάμε πίσω τρεισήμισι αιώνες, δηλαδή στο 1521.

Αυτό σημαίνει ότι ελέγχεται εν μέρει η τοπική παράδοση για ύπαρξη ναού στο όνομα του Αγίου Νικολάου, τουλάχιστον στο βάθος του χρόνου, καθώς θα αναφερόταν και αυτός από τις πηγές που παραθέσαμε. Αν χτίστηκε αργότερα, ίσως άλλες πηγές, όταν θα έρθουν στο φως, να φωτίσουν το θέμα. Πάντως το αγιώνυμο τοπωνύμιο «Βρύση του Αι-Νικόλα» δεν είναι αμάρτυρο, κάτι μαρτυράει. Γιατί τα τοπωνύμια ερμηνεύουν τον τρόπο σκέψης σε κάποια χρονική περίοδο, είναι ταυτόχρονα μια προβολή σε εκείνη την εποχή και μια ζωντανή πηγή πληροφοριών. Αποτελούν βωβούς, μα εύγλωττους μάρτυρες των περασμένων καιρών. Αλλά και η ιστορία, όπως είπαμε παραπάνω, γράφεται με μελάνι και δεν κλείνεται σε σελίδες. Μπορεί στο μέλλον να έρθουν και άλλες πληροφορίες για τον ενοριακό ναό του Αγγελοκάστρου, που να αλλάξουν όσα ως τώρα η έρευνα έφερε στο φως. Μέχρι τότε ο ενοριακός ναός των Αγίων Αποστόλων Αγγελοκάστρου μαρτυρείται από το 1521.

Η αφιέρωση του ναού στους Δώδεκα Αποστόλους

Άραγε γιατί ο ναός αφιερώθηκε στους Δώδεκα Αποστόλους του Χριστού; Ελλείψει μαρτυριών και πηγών, πιθανότατη εκδοχή είναι η παρακάτω:

Στον τοπικό γνωστό θρύλο της Κυρ- Αγγέλως, το οποίο αναφέρει και ο Τούρκος περιηγητής Εβλιά Τσελεμπή που επισκέφθηκε το 1668 το Αγγελόκαστρο (βλέπε το βιβλίο μας, Το κάστρο της Αγγέλως - ταξίδι στην ιστορία και το θρύλο, 2008), παρατηρούμε την παρουσία της δυναμικής, του από την αρχαιότητα δωδεκαδικού συστήματος (12 μήνες, 12 ζωδιακά σημεία, 12 θεοί του Ολύμπου, 12 φυλές του Ισραήλ, 12 μαθητές του Χριστού κ.λπ.), το οποίο παραπέμπει στο ξεχωριστό, στο σπουδαίο, στο κυριότερο. Στα παραμύθια, στους θρύλους και τις παραδόσεις του λαού απαντάται συχνά, ακριβώς επειδή σηματοδοτεί κάτι ιδιαίτερο και ιερό. Έτσι λοιπόν και εδώ, δώδεκα ήταν οι μαθητές που μπήκαν με το δάσκαλό τους στην «σπηλιά της Κυρ-Αγγέλως», δώδεκα ήταν τα ζωντανά με τους θησαυρούς της Αγγέλως στη ράχη τους φεύγοντας από την σπηλιά, δώδεκα ήταν και τα παλικάρια που βρήκαν οι Τούρκοι πεθαμένα στο κάστρο, γιατί δεν σκέφτηκαν να το εγκαταλείψουν και να τρέξουν να σωθούν. Έμειναν και πολέμησαν πολλές μέρες χωρίς νερό και φαγητό από περηφάνια και χρέος. Ξεχωριστοί και σπουδαίοι αποδείχτηκαν και οι μικροί μαθητές, γιατί αποφάσισαν να εξερευνήσουν τη στοιχειωμένη σπηλιά. Κατά συνέπεια η παρουσία του δώδεκα στον τοπικό θρύλο να συντέλεσε και στην αφιέρωση του ενοριακού ναού του χωριού στους δώδεκα Αποστόλους του Χριστού. Υπάρχει ακόμα και μια λογικοφανής εξήγηση: Δηλαδή στον προβληματισμό των Aγγελοκαστρινών για την αφιέρωση του ενοριακού ναού, δεν αποκλείεται η ύπαρξη των υπαρχόντων 10 αγιώνυμων τοπωνυμίων του χωριού να λειτούργησε συνειρμικά προς τον αριθμό 12, ο οποίος τους παρέπεμψε στους 12 μαθητές του Xριστού. Kαι αφού υπήρχε ο θρύλος με τα 12 παλικάρια, τους 12 μαθητές και τα 12 ζωντανά, είναι πολύ πιθανό να αφιέρωσαν το ναό στους Δώδεκα Αποστόλους.

Ο ναός στα νεότερα χρόνια

O παλαιός Δήμος Ωλενείας (πρωτεύουσα η Σταμνά) στον οποίον υπαγόταν από το 1835 μέχρι το 1912 το Αγγελόκαστρο, με την υπ' αριθμ. 31 Πράξη του, στις 28-8-1911, με βάση τον τότε νόμο περί ενοριών, ορίζει για το Aγγελόκαστρο (επανακαθορίζει για την ακρίβεια) μία ενορία, αυτή των Aγίων Aποστόλων. Επειδή όμως τα οικονομικά της ενορίας ήταν πενιχρά, ο Δήμος με την υπ' αριθ. 47/27-11-1911 Πράξη του, με εισήγηση του εκκλησιαστικού συμβουλίου του Aγγελοκάστρου, καθιέρωσε για κάθε οικογένεια του χωριού εισφορά στον ενοριακό ναό 6 δραχμές το χρόνο. Επιπλέον όρισε για κάθε γάμο εισφορά 5 δραχμών, για κάθε κηδεία εισφορά 1 δραχμής και μισή δραχμή για κάθε μνημόσυνο, στο πλαίσιο πάντα του νόμου για τις ενορίες. Η εισφορές αυτές κρίθηκαν αναγκαίες για τη συντήρηση του ναού και τη διαβίωση των ιερέων, μιας και οι ιερείς άρχισαν να μισθοδοτούνται από το κράτος με σύμβαση που υπογράφτηκε το 1952. Μάλιστα τα αρχεία του Δήμου Ωλενείας μας παρέχουν στοιχεία για την οικονομική κατάσταση του ναού για τα προηγούμενα χρόνια. Το 1904, από τον Ιούνιο ως τον Δεκέμβριο, είχε έσοδα 118 δραχμές. Ολόκληρο το 1905, 309 δραχμές, το 1906, 302 δραχμές, το 1907, 246 δραχμές, το 1908, 248 δραχμές και το 1909 έως τις 15 Αυγούστου, 200 δραχμές. Δηλαδή τα έσοδα του ναού από 29-6-1904 έως τις 15-8-1909 ήταν 1.423 δραχμές. Από αυτά, τα έξοδα για κάθε χρόνο ήταν: το 1904, 78 δραχμές, το 1905, 576 δραχμές, το 1906, 258 δραχμές, το 1907, 54 δραχμές, το 1908, 2124 δραχμές και το 1909, 183 δραχμές. Σύνολο 1.374 δραχμές. Στην πενταετία αυτή, δηλαδή, το αποθεματικό κεφάλαιο του εκκλησιαστικού συμβουλίου ήταν 49 δραχμές (Πραξ. 5/ 21.12.1910, Δήμου Ωλενείας). Η εικόνα αυτή είναι αντιπροσωπευτική και της οικονομικής κατάστασης του χωριού.

Στις 17-6-1912, ο Δήμος με την υπ' αριθ. 15 Πράξη του και τη σύμφωνη γνώμη της Mητρόπολης, αποφασίζει ότι το εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου ανήκει στον ενοριακό ναό των Aγίων Aποστόλων.

Στα τέλη Oκτωβρίου 1918, η εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας εναποτέθηκε για λίγο στους Aγίους Aποστόλους για προσκύνηση, καθώς μεταφερόταν από το Aγρίνιο στο Mεσολόγγι. Είχε ενσκήψει γρίπη στην Aιτωλοακαρνανία και ειδικά στο Αγρίνιο και στο Μεσολόγγι ήταν θανατηφόρα. Oι Aγρινιώτες κάλεσαν την Aγία Eικόνα να προσκυνήσουν και να ζητήσουν από την Παναγία να κάνει το θαύμα της. Από τις 25 Oκτωβρίου που πήγε η εικόνα στο Αγρίνιο, άρχισαν να λιγοστεύουν οι θάνατοι και μετά από τρεις ημέρες σταμάτησαν εντελώς. Στη συνέχεια η εικόνα της Παναγίας μέσω Kαλυβίων έφτασε στο Aγγελόκαστρο, όπου την προϋπάντησαν όλοι οι κάτοικοι. Εναποτέθηκε στον ενοριακό ναό, την προσκύνησαν με πίστη και ευλάβεια και το βράδυ έγινε παράκληση στην Παναγία την Προυσιώτισσα. Την άλλη ημέρα την μετέφεραν στο Mεσολόγγι.

Η αρχιτεκτονική του σημερινού ναού

O ναός των Aγίων Aποστόλων διατηρήθηκε με το αρχικό του σχέδιο, της απλής τρίκλιτης βασιλικής, μέχρι το 1958. Tη χρονιά αυτή ανακαινίσθηκε με σχέδιο του Aγγελοκαστρίτη αρχιτέκτονα Γεωργίου Λάσκαρη, εγγονού του Αγγελοκαστρινού Μιλτιάδη Γουλιμή, και πήρε τη μορφή που έχει σήμερα. Bασικές μεταβολές ήταν η αφαίρεση των δύο κιονοστοιχιών που χώριζαν το ναό σε τρία κλίτη και η πρόσθεση του τρούλου. Έτσι το σχήμα του ναού έγινε βασιλική με τρούλο.

O νέος ναός έχει μήκος 20,40 μ. και πλάτος 10,75 μ. Εκτός από την κύρια είσοδο έχει άλλες δύο θύρες στη νότια πλευρά, μία στη μέση της πλευράς και τη μικρή θύρα του Iερού. Πριν από την κύρια είσοδο, δύο κίονες σχηματίζουν τρεις καμάρες, πάνω από τις οποίες σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο έχει γραφεί με κεφαλαία γράμματα «EN EKKΛHΣIAIΣ EYΛOΓEITE TON ΘEON». Πάνω από το χώρο αυτό, σε καμαροειδές κοίλωμα του τοίχου, ανοίγονται τρία μονότοξα παράθυρα με μεγαλύτερο το κεντρικό. Ίδια ακριβώς στο σχήμα και τον αριθμό παράθυρα ανοίγονται και στις δύο σταυρικές απολήξεις του τρούλου, βόρεια και νότια. O τρούλος είναι οκτάπλευρος και κάθε πλευρά φέρει από ένα τρίλοβο παράθυρο, με ψηλότερο το μεσαίο άνοιγμα. Έτσι, ο τρούλος έχει σύνολο 24 μικρά παράθυρα. Από τέσσερα παράθυρα φέρουν και οι πλευρές των γωνιακών απολήξεων της πρόσοψης που στηρίζουν τους δύο μικρούς τρούλους. H βόρεια πλευρά φέρει τρία μονότοξα παράθυρα και σε δυτικό σημείο της ένα ορθογώνιο, ενώ η νότια πλευρά φέρει πέντε δίλοβα παράθυρα και πάνω από τη μεγάλη θύρα της, χώρο ειδικά κατασκευασμένο για τοποθέτηση εικόνας. Στην ανατολική πλευρά υπάρχουν δύο μονότοξα παράθυρα, δεξιά και αριστερά της αψίδας του ιερού. H αψίδα είναι κυκλική με εννέα καμαροειδή, στην επάνω απόληξη, χωρίσματα. Φέρει δίλοβο παράθυρο στο κέντρο, πάνω από το οποίο στηρίζεται σε βάση η κτητορική πέτρινη πλάκα του ναού. Έχει χαραγμένο καλλιτεχνικό σταυρό και ένα μικρότερο στην πάνω πλευρά της. Στη βάση της έχει χαραχθεί η χρονολογία ανοικοδόμησης του ναού, 1877. Πάνω από τη κτητορική πλάκα και στη μέση ακριβώς, είναι τοποθετημένο πέτρινο κεφάλι αγγέλου με τα πτερύγιά του.

Eσωτερικά ο ναός δεν παρουσιάζει και κάποιο αρχαιολογικό ή καλλιτεχνικό ενδιαφέρον και εικονογραφήθηκε πρόσφατα.

Mε το χρόνο στεριώθηκε η περιμάντρωσή του, περιφράχτηκε η αυλή και χτίστηκε τσιμεντένιος τοίχος στη βόρεια πλευρά του, που προφυλάσσει το κτίσμα από κατολισθήσεις, κυρίως όμως από την υγρασία. Το καμπαναριό, από το μικρό δεξιό τρούλο της πρόσοψης μεταφέρθηκε στις αρχές του 1990 εξωτερικά του ναού, στην ανατολική πλευρά, ενώ το 1996 επανατοποθετήθηκε στον παραπάνω τρούλο μεγάλη καμπάνα.

Oι τάφοι δύο ιερέων, του παπά-Θανάση Πανάκια και του παπά-Γιώργη Kατσαδούρη, που ήταν στη βάση της αψίδας του Iερού στην ανατολική πλευρά, μέσα σε κιγκλίδωμα, δεν υπάρχουν σήμερα. Στις αρχές της δεκαετίας 1970 μεταφέρθηκαν τα οστά τους σε οικογενειακούς τάφους στο νεκροταφείο του χωριού.

Το 1978 στη βόρεια πλευρά της πρόσοψης του ναού χτίστηκαν ένα μικρό γραφείο και βοηθητικός χώρος.

Η γιορτή και το πανηγύρι των Αγίων Αποστόλων

Ο ναός πανηγυρίζει με μεγαλοπρέπεια στις 30 Ιουνίου, στην Σύναξη των Aγίων Δώδεκα Αποστόλων του Xριστού. Την παραμονή τελείται Mέγας Eσπερινός με αρτοκλασία και ακολουθεί η λιτάνευση της εικόνας των Aγίων στους κεντρικούς δρόμους του χωριού. Την ημέρα της γιορτής τελείται αρχιερατική Θεία Λειτουργία. Στη γιορτή των αγίων Αποστόλων γιόρταζε και γιορτάζει η εκκλησία του Αγγελοκάστρου. Ήταν και είναι μια ξεχωριστή ημέρα. Παλιότερα έφερναν ονομαστούς ψαλτάδες για τη θεία λειτουργία.

Ωστόσο δεν έλειπε και το κοσμικό πανηγύρι που γινόταν στον χώρο μπροστά από το παλιό καφενείο της εκκλησίας. Τα όργανα τα έφερναν συνήθως ο Φώτης Παπουτσής, ο Γιάννης Ντοβάκος και ο Στάθης Αρτινός. Η συνήθεια αυτή σταμάτησε τη χρονιά που σκοτώθηκε ο εννιάχρονος γιος του Μιχάλη Ντόβα, ο Ανδρέας, κάτω στον αϊ-Λια, στις 9 Ιουλίου 1961.

Αυτές οι πρόχειρες γραμμές, με την προσθήκη βέβαια πολύ περισσότερων στοιχείων και την κατάλληλη επιμέλεια, όπως ο βίος και ακολουθία των Αγίων Αποστόλων, οι ιερείς που υπηρέτησαν στο ναό, ψάλτες, επίτροποι, φωτογραφικό υλικό κ.α. είναι στη σκέψη μου να αποτελέσουν τον πυρήνα ενός μικρού και εύχρηστου βιβλίου, το οποίο θα μπορούσε να διατίθεται από το ναό. Αν κάποιος/α μπορεί να βοηθήσει οικονομικά, φυσικά θα μνημονεύεται στο βιβλίο και βέβαια, θα είναι μια από μέρους του/της αφιέρωση, σαν τις εικόνες, στον ιερό ναό. Γιατί και τα βιβλία εικόνες είναι. Πόσο μάλλον αυτού του είδους.

Ευθύμιος Πριόβολος.

ΟΛΗ Η ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΑΓΓΕΛΟΚΑΣΤΡΟΥ

Σήμερα Παρασκεύη 17/9/2021 στις 10 το βράδυ ο Αχελώος TV θα μεταδώσει ολόκληρη την εκδήλωση: Αγγελόκαστρο 200 Χρόνια Λευτεριάς στο κάστρο των Αγγέλων.

Μπορείτε να το παρακολουθήσετε όλη την εκδήλωση στην παρακάτω Διεύθυνση :

https://www.acheloostv.gr/news/achelooswebtvlive/

ΑΛΛΑΓΗ «ΣΚΥΤΑΛΗΣ» ΣΤΑ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΚΑΣΤΡΟΥ.

Την τράπουλα ανακάτεψε ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Αγγελοκάστρου Πάνος Κοτούμπας, και όπως ο νόμος του δίνει το δικαίωμα, άλλαξε τον αναπληρωτή πρόεδρο σχεδόν στα μέσα μιας επιτυχημένης κατά παραδοχή όλων  θητείας. Έτσι τη θέση του μέχρι τώρα αναπληρωτή προέδρου του δημοτικού διαμερίσματος Αγγελοκάστρου Κώστα Κάππα (Τσόνια) παίρνει ο κοινοτικός σύμβουλος  Σωτήρης  Βλαχογιώργος.

Όπως μας τόνισε ο πρόεδρος που σε μας πρώτα δημοσιοποίησε την αλλαγή:

«Αυτή η κοινοτική Αρχή έχει αποδώσει από την πρώτη στιγμή στη βελτίωση και στη δημιουργία προϋποθέσεων για έργα υποδομών που βελτιώνουν την εικόνα του χωριού μας. Το αποτέλεσμα της δουλειάς φαίνεται, καθώς ξεκίνησε η υλοποίηση σημαντικών παρεμβάσεων για τις οποίες εργαστήκαμε πολύ όλο το προηγούμενο διάστημα. Πετύχαμε πολλά μέσα από τη συνεργασία με τους φορείς για την προώθηση σημαντικών ζητημάτων που αφορούν το χωριό μας. Ότι πετύχαμε, το πετύχαμε όλοι μαζί και είναι αποτέλεσμα συλλογικής δουλειάς. Θέλω να γνωρίζει ο κόσμος ότι στόχος μας είναι να υπηρετήσουμε τον τόπο μας τίμια και ουσιαστικά. Έτσι Αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω όλους τους συνεργάτες μου και να τους ευχηθώ καλή συνέχεια στο δύσκολο έργο που έχουμε αναλάβει.»

Κώστας Μπούτιβας.

Εντυπωσιακή η ιστορική εκδήλωση «200 χρόνια Λευτεριάς, στο Κάστρο των Αγγέλων» στο Αγγελόκαστρο.

Με τεράστια επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν η Διεθνής Αδελφότητα Απογόνων των Ελεύθερων Πολιορκημένων Μεσολογγίου, η Εφορία Αρχαιοτήτων Αιτ/νίας και  Λευκάδας, ο Δήμος Αγρινίου και η Κοινότητα Αγγελοκάστρου, την Τετάρτη 8 Σεπτεμβρίου 2021, στο πλαίσιο των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, στο Βυζαντινό Κάστρο του Αγγελοκάστρου, στο εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου, με θέμα: “200 χρόνια Λευτεριάς, στο Κάστρο των Αγγέλων“

Η σχετική ενημέρωση των διοργανωτών τονίζει:

Ιδιαίτερες ευχαριστίες εκφράζονται στον εμπνευστή και γενικό συντονιστή της διοργάνωσης της εκδήλωσης, μέλος της Διεθνούς  Αδελφότητας  Απογόνων των Ελεύθερων Πολιορκημένων Μεσολογγίου, Ιωάννη Μήλα καθώς και στο συντονιστή εκπαιδευτικό Θεόδωρο Τσιλίκα.

Ομιλητές της εκδήλωσης ήταν:

·         Η Δρ. Ολυμπία Βικάτου, Προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Αιτ/νίας και Λευκάδος.

·         Ο Ευθύμιος Αδάμης, Φιλόλογος – Αρχαιολόγος και Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Αιτωλ/νίας.

·         Ο Αιδεσιμολογιότατος π. Δημήτριος Πατσιαλός.

·         Ο Γιάννης Μακρής, Πρόεδρος της Αδελφότητας των Απογόνων των Ελεύθερων Πολιορκημένων Μεσολογγίου.

Την εκδήλωση άνοιξε ο Δήμαρχος Αγρίνιου Γεώργιος Παπαναστασίου,  ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο Πρόεδρος της Κοινότητας Αγγελοκάστρου  Παναγιώτης Κοτούμπας, η Γενική  Γραμματέας της Διεθνούς Αδελφότητας  Απογόνων των Ελεύθερων Πολιορκημένων Μεσολογγίου  Μαρίνα Κασσαβέτη, ως εκπρόσωπος της Βουλής ο Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας Γιώργος Βαρεμένος, ο Περιφερειάρχης Δυτικής  Ελλάδας  Νεκτάριος Φαρμάκης , ο Αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος Λάμπρος Δημητρογιάννης και η Αντιδήμαρχος Ι.Π. Μεσολογγίου Μέμη Γούργαρη – Θεοδωράκη.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους:

Ο Αντιπεριφερειάρχης Υποδομών και Έργων Θανάσης Μαυρομμάτης, η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Δήμου Αγρινίου Μαρία Παπαγεωργίου, ο Αντιδήμαρχος Αθλητισμού και Παιδείας του Δήμου Αγρινίου Χρήστος Ζαρκαβέλης, ο Αντιδήμαρχος Ι.Π. Μεσολογγίου Χρήστος Μασαούτης, ο Αιδεσιμότατος π. Γεώργιος Λαζούρας, εφημέριος της ενορίας Αγγελοκάστρου, εκ μέρους της Ιεράς Μονής Παντοκράτορος Αγγελοκάστρου παρευρέθηκε η μοναχή αδελφή Θεοφάνη, οι περιφερειακοί Σύμβουλοι Απόστολος Κατσιφάρας, τέως  Περιφερειάρχης και επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης, ο Γεώργιος Κοντογιάννης βοηθός Περιφερειάρχη,  ο Γιάννης Λύτρας,  τέως Αντιπερειφερειάρχης Υποδομών, η  Κωνσταντίνα Κατσαρή πρώην Αντιδήμαρχος Αγρινίου, οι Δημοτικοί σύμβουλοι του Δήμου Αγρινίου  Χριστίνα Σταρακά επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης, ο Παναγιώτης Γιαννιώτης, ο  Παναγιώτης Καψάλης, ο Θεοδωρόπουλος Νίκος,  ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Αιτωλοακαρνανίας Παναγιώτης Τσιχριτζής, ο Γενικός Γραμματέας του Δήμου Αγρινίου Δημήτριος Τζιώλης, ο Διοικητής ΑΣ Γαβαλούς Υ/Α Παναγιώτης Μακρυγιάννης, ο Πρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου Γεώργιος Σωτηρακόπουλος, η πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου Όλγα Δασκαλή, ο Προέδρος της  Κοινότητας Καλυβίων Δημήτρης Αναστασίου, ο Αναπληρωτής πρόεδρος της Κοινότητος Αγγελοκάστρου Κωνσταντίνος Κάππας, ο Αναπληρωτής πρόεδρος της Κοινότητος Αγ. Κωνσταντίνου Γεώργιος Σταύρου, η Πρόεδρος του Εργαστηρίου Παναγία Ελεούσα Διονυσία Σαμαντά, η υπεύθυνη της Ακτίνας Εθελοντισμού του Δήμου Αγρινίου Βούλα Αρτίκου – Γουργολίτσα,  ο Πρόεδρος του Συλλόγου Πανηγυριστών «Ο Άη-Συμιός»  Συμεών Βίλιος, η Πολιτευτής Γεωργία Μπόκα καθώς και  πλήθος Προέδρων και Εκπροσώπων Συλλόγων και Φορέων της  ευρύτερης περιοχής.

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την αναπαράσταση της Μάχης της Νήσου Λάμπρας, που έλαβε χώρα στον ποταμό Δίμηκο Αγγελοκάστρου, με ταυτόχρονη παρουσίαση και περιγραφή της από τον πρόεδρο της Διεθνούς Αδελφότητας Απογόνων των Ελεύθερων Πολιορκημένων Μεσολογγίου Γιάννη Μακρή, την οποία οι επισκέπτες είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθούν από το ύψωμα του Βυζαντινού Κάστρου.

Στην εκδήλωση ξεδιπλώθηκε η ιστορία που συνέδεσε τον τόπο και τους ανθρώπους του με τους αγώνες, δόθηκε η δυνατότητα στους επισκέπτες να μάθουν πολλά ιστορικά γεγονότα της εποχής, να γνωρίσουν τη μεγάλη συμμετοχή του Αγγελοκάστρου και της ευρύτερης περιοχής στην Επανάσταση του ΄21 και να θαυμάσουν από το υπέροχο σημείο διεξαγωγής της εκδήλωσης την εκπληκτική θέα στον κάμπο του Αχελώου.

Ταυτόχρονα, από όλους τους παρευρισκομένους έγινε αντιληπτή η αναγκαιότητα άμεσης αξιοποίησης του ιδιαίτερου σημείου του Βυζαντινού Κάστρου και κυρίως της ανάδειξης της τεράστιας αρχαιολογικής και ιστορικής σημασίας της περιοχής του Αγγελοκάστρου, μέσω της διενέργειας σύγχρονης αρχαιολογικής έρευνας και ανασκαφής, για την εκ νέου αποκάλυψη πολύτιμων αρχαιολογικών ευρημάτων της Αρχαίας Κωνώπης – Αρσινόης , αλλά και των Βυζαντινής περιόδου.

 

Ιδιαίτερες ευχαριστίες εκφράζονται, στην Ορχήστρα Δημοτικών Τραγουδιών SibeMόρια για την ευγενική της συμμετοχή, στην Φιλόλογο Ιστορικό Δέσποινα Τσελεπίδου – Μήλα στους συντελεστές του δρώμενου: αλιείς Αγγελοκάστρου (Σ. Τσιλίκα, Σ. Σαντοριναίο, Α. Δημάκη,  Δ. Τσίντζηρα, Σ. Βασιλακόπουλο, Κ. Κολομπάτσο) στους κυνηγούς Αγγελοκάστρου (Π.Δημάκη, Ι. Δημάκη, Ε. Καραλή, Κ. Αλεξάκη, Κ. Τσικρίκα) στους Χ. Μπέτσικα, Δ. Νικολόπουλο Π. Μπούρο,  Σ. Καρβέλα , Σ. Παπαδόπουλο,  στον  Όμιλο διαφύλαξης και αναβίωσης της ιστορίας του Αιτωλικού “ΟΙ ΤΑΞΙΑΡΧΕΣ”, στο Χορευτικό Τμήμα Γυναικών Αγγελοκάστρου, στον Θεατρολόγο Ιωάννη Ντίνο, στον Νικόλαο Σώκο, στην αρχαιολόγο Λίνα Μακραδήμα , στον αρχαιολόγο Γιώργο Σταμάτη , στους φύλακες αρχαιοτήτων της περιοχής, για την ευγενική συμμετοχή τους και στον Ιωάννη Γκιάτα για την υποστήριξη και προβολή της εκδήλωσης.

Επιπλέον, ειδική μνεία γίνεται σε όλους τους χορηγούς για την πολύτιμη στήριξή τους:

Plagton S.A, Καραλής Σωτήριος, Μήλας Τρόφιμα, Γενική Κλινική Ιπποκράτειο Ίδρυμα, Mon Ami Γουργολίτσας Α.Ε, Λιακόπουλος Πλυντήρια, Πανεμπορική Αγρινίου, Βασιλείου Τυροκομικά, KB Industries, Sheepline, Gaea, Γιαννόπουλος Υγραέριο, Πυροτεχνήματα Σαραγκανίδας, Κτελ N. Αιτωλοακαρνανίας, Κοτούμπας Η. – Μίγκου Φ. ΟΕ, Εκπαιδευτήρια Παναγιά Προυσιώτισσα, Imperial Hotel, Τεχνική Αγορά Αγρινίου, Ζολώτας Wood ,  Καρβελάς ΑΒΕΕ,  Δημάκης Λάμπρος και music life.

Χορηγός επικοινωνίας: ΑΧΕΛΩΟΣ TV

Στην προβολή της εκδήλωσης συνέβαλαν επίσης:

ΕΡΤ1, ALPHA TV, Ρ/Σ Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας, Ρ/Σ Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου, Ρ/Σ Δυτικά Fm, Ρ/Σ Energy, Ρ/Σ Antenna Star, εφημερίδα Συνείδηση, εφημερίδα Αιχμή, εφημερίδα Καθημερινή, τα ενημερωτικά sites agrinionews, agriniopress, karvasaras, aggelokastronews, agriniosite, iaitoloakarnania, agrinioculture, aitoloakarnaniabest, eleftherifoni, messolonghinews, patrasnews, ellas2, thermonews, taxidromos, emaistros, xiromeronews, newsnow, lefkadaonline, agrinio24, onairnews, kalyvia, panaitolionews, agriniovoice, eleftherifoni.

Τέλος, ένα μεγάλο ευχαριστώ για την αθρόα συμμετοχή του ευρύτερου κοινού, των απλών πολιτών, που ανταποκρίθηκε με ιδιαίτερη θέρμη στο κάλεσμα και τίμησε την εκδήλωση με την παρουσία του, ξεπερνώντας τις προσδοκίες όλων και αναδεικνύοντας την τεράστια απήχηση και επιτυχία της εκδήλωσης.

Η ΑΝΑΒΛΗΘΕΙΣΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΑΓΓΕΛΟΚΑΣΤΡΟΥ.

Πατήστε πάνω στην Αφίσα για μεγέθυνση.

Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΑΙΩΝΙΑΣ ΜΑΝΑΣ.

Δεκαπενταύγουστος, η κοίμηση της Θεοτόκου, το Πάσχα του καλοκαιριού. Πόσο παράξενο αλήθεια να γιορτάζεις, να γλεντάς, έναν Θάνατο.

Γιατί το ξέρεις εκείνη είναι πάντα εδώ, Πάντα στα δύσκολα το νιώθεις, Εκείνη είναι, που δεν φεύγει ποτέ από το πλάϊ σου.

Ότι και να πεις, ότι κι αν γράψεις για Κείνη, μπαίνει μπροστά από το χρόνο, και γίνεται κομμάτι της ψυχής του καθενός μας, ξεχωριστή, προσωπική, μα πάντα Ίδια και απαράλλακτη. Η Λαοδηγήτρα Μάνα.

Δεν υπάρχει μάθημα και τρόπος για τούτη την επαφή, δεν μπαίνουν φραγμοί σε αυτά που νιώθει η ψυχή.

Ένα σωρό θαύματα, μοιάζουν με παραμύθια ακατόρθωτα, κι όμως, πόσες ατέλειωτες, μικρές, καθημερινές στιγμές, γίνονται αφορμή να την παρακαλάμε: Βάσταξε με Μάνα, κράταμε γερά απ’ το χέρι.

Όπως κι αν βλέπεις τον κόσμο, ό,τι επιθυμίες και πάθη να φοράς, θα βρεις το σπίτι της, που μοιάζει ταπεινό, όμως τόσο  μεγάλο και ευρύχωρο, και που στοιβάζει τη πιο μεγάλη και αταίριαστη παρέα, μέσα στα σωθικά του, κάθε λογής ικέτες, να μην χάνουν ευκαιρία, να θωρούν σε κάθε σκοτεινή γωνιά, δυο χέρια να τους ευλογούν και να τους αγκαλιάζουν. 

Η γιορτή Της Αιώνιας Μάνας, κατακαλόκαιρο, είναι η πιο γλυκιά και δροσερή, παντοτινή ελπίδα.

Κ Μπούτιβας.

ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΓΙΑ ΤΟ ΑΓΓΕΛΟΚΑΣΤΡΟ.

Μια καινούργια ιστοσελίδα για το Αγγελόκαστρο γεννιέται. Φιλοξενεί φωτογραφίες, έγγραφα, κείμενα που αφορούν το παλιό Αγγελόκαστρο (μέχρι και τη δεκαετία του 60).Παρακαλείστε να αγκαλιάσετε αυτή την προσπάθεια ώστε να συγκεντρωθεί ότι υλικό υπάρχει και να γίνει κτήμα όλων μας.

Οι φωτογραφίες καλό είναι να είναι σκαναρισμένες και όχι τραβηγμένες με κινητό, γιατί αλλοιώνεται η φωτογραφία. Μπορείτε να στείλετε και τις εκτυπωμένες φωτογραφίες και να τις σκανάρουμε εμείς και να σας τις στείλουμε πίσω. Απαραίτητα την κάθε φωτογραφία να συνοδευτεί το ιστορικό της. Όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες (ποιοι εικονίζονται, ποια χρονική περίοδο και αν υπάρχει και το όνομα του φωτογράφου).

Διεύθυνση ιστοσελίδας: https;//agelokastro.gr.

 Σας ευχαριστώ πολύ. Πάνος Καλτσάς, τηλ. 6977904118 email: info@agelokastro.gr

ΑΛΛΗ ΜΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΣΤΟ ΑΓΓΕΛΟΚΑΣΤΡΟ.

Στα πλαίσια των εορταστικών εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια της επανάστασης του 1821, άλλη μια σπουδαία πρωτοβουλία του Αγγελοκάστρου. Μια υπέροχη έκθεση φωτογραφίας σε επιμέλεια του συγχωριανού μας βραβευμένου φωτογράφου Πάνου Καλτσά  με τίτλο : Το Αγγελόκαστρο αναπολεί το 1821. Ανταποκριθείτε σύσσωμοι  στην παρακάτω πρόσκληση που στέλνει ο πρόεδρος του τοπικού διαμερίσματος Αγγελοκάστρου Πάνος Κοτούμπας μέσω της ιστοσελίδας μας σε άπαντες τους Αγγελοκαστρίτες. Ένα μεγάλο μπράβο σε όλους τους συντελεστές.

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΚΑΣΤΡΟΥ.

Πατήστε πάνω στην Αφίσα για μεγέθυνση.

ΚΑΠΟΤΕ ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΚΑΤΩ ΣΤΟΝ ΑΪ-ΛΙΑ.

Σαν σήμερα στις 20 Ιουλίου εκείνα τα χρόνια στο Αγγελόκαστρο, τούτο το βιαστικό προσκύνημα κάτω στο ξωκλήσι στον ΑϊΛια, ήτανε σύντομο, κάτι σαν τις μυστηριακές τελετές, από κείνες που συναντάς σε βιβλία από άγνωστες λατρείες παλιών Θεών. Ήτανε βλέπεις τα καπνά αυτές τις μέρες πάνω στο «φόρτε τους», καίγονταν και τσουρουφλίζονταν στο καυτό λιοπύρι, κι ήταν λογαριασμός να χάσεις μέρα ολόκληρη, γι αυτό κι όλα γένονταν βιαστικά. Κι όμως παρ’ όλα αυτά τιμούσαν οι Αγγελοκαστρίτες τον απομακρυσμένο από το χωριό Άγιό τους.

Και ήταν κακοτράχαλος τότε ο δρόμος να φτάσεις κάτω στον Αϊ Λιά. Σαμάρωναν το λοιπόν γαϊδούρια, η έστρωναν κουρελούδες στις πλατφόρμες των τρακτέρ, μέχρι να φτάσουν όπως – όπως στον λόφο του Αϊ Λιά δίπλα εκεί στις όχθες του Αχελώου. Μια μικρή καμπάνα δεμένη τότε σε μια «αγριελιά» καλούσε τους πιστούς στο εκκλησάκι με την ανθοστολισμένη εικόνα του προφήτη πάνω στο άρμα του, και όσο η λειτουργία έστελνε προσευχές που πνίγονταν μέσα στον Αγγελοκαστρίτικο κάμπο, τόσο γαλήνευαν οι ψυχές και τα σκαμμένα απ’ το κόπο πρόσωπα των χωραφοφαγωμένων χωριανών.

Αν αφαιρέσεις όλα τούτα τα παλιά βιώματα δεν απομένει πια Ελλάδα λέω εγώ. Δεν ξέρω στις μέρες μας τι γίνεται - έχω πάνω από σαράντα χρόνια να βρεθώ στη χάρη του. Πιστεύω όμως ότι και σήμερα πάνω στον ψημένο στην ανθρώπινη ελπίδα λόφο, και την υγρασία που ξερνά η αδιάντροπη κάψα του Αχελώου, να είναι ίδια μ’ εκείνα τα χρόνια η τιμή στον Αϊ-Λια, να χαμογελάει κάτω απ’ τ’ άσπρα γένια του, και να μάς ευλογάει στο κατόπι μας, όλους τους απανταχού της γης Αγγελοκαστρίτες.

Μπούτιβας Κώστας – Καστρινός.

φωτογραφίες απ’ το σύγχρονο φωτογράφο του χωριού Θανάση Ράπτη απ’ τον εφετινό εορτασμό.

ΜΗΝΥΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΑΓΓΕΛΟΚΑΣΤΡΙΤΩΝ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ.

Άφησε για λίγο τα προβλήματα, κι άκουσε τι σου παραγγέλνει ο σύλλογος της γενέτειρα σου, των Αγγελοκαστριτών της Αθήνας: 

Σήμερα Τρίτη 29/6 και ώρα 6:45 παραμονή των Αγίων Αποστόλων, στον Ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας στην πλατεία Περιστερίου στο μετρό σε περιμένουμε για να γιορτάσουμε τους Αγίους του χωριού μας και να τα πούμε από κοντά.

Μη μείνεις πάλι απαθής. Σε περιμένουμε ν’ ανάψουμε όλοι μαζί ένα κεράκι στους Αγίους μας.

Το Δ.Σ του συλλόγου.