Οι πρώτοι Αγγελοκαστρίτες μετανάστες.

Γράφει ο Ευθ. Πριόβολος.

Ψάχνοντας τα αρχεία μου στάθηκα σε ένα έγγραφο του 1971 που αναφέρει τους Αγγελοκαστρίτες μετανάστες του εξωτερικού. Το δημοσιεύω και θα δείτε τα ονόματα και τις χώρες που μετανάστευσαν. Στους μεγαλύτερους είναι γνωστοί. Οι παλιότεροι από αυτούς μετανάστευσαν μετά το 1950-55.

Ωστόσο αν θέλουμε να είμαστε πιο κοντά στην ιστορία της μετανάστευσης του χωριού μας, πρέπει να δούμε ποιοι είναι οι πρώτοι Αγγελοκαστρίτες που έφυγαν στο εξωτερικό. Ανασκαλεύοντας λοιπόν τα χαρτιά μου θα σας πω τι βρήκα και τι ισχύει - ως τώρα βέβαια - γιατί ίσως και κάποιο άλλο στοιχείο να βρεθεί.

Ο πρώτος γηγενής Αγγελοκαστρίτης μετανάστης είναι ο ηγούμενος Δαμιανός Πριόβολος, ο οποίος γεννήθηκε το 1884 στο Αγγελόκαστρο και έφυγε περίπου το 1920 για την Αμερική απ όπου επέστρεψε το 1925.

Όμως πριν από αυτόν ένας από τους νεοαφιχθέντες στις αρχές του 20ου αιώνα από τα μέρη της Αράχωβας στο Αγγελόκαστρο, ο Μήτρος Καραλής του Νικολάου, έφυγε απ΄ το χωριό μας το 1912 σε νεαρή ηλικία και με έναν ξάδερφο από την Αράχωβα, τον Αθανάσιο Κριτσόβα, πήγαν στην Αμερική. [Σημειωτέον ότι το όνομα «Καραλής» αναφέρεται για πρώτη φορά στα Μητρώα του Αγγελοκάστρου το 1904].

Ο Δαμιανός Πριόβολος αναγκάστηκε να φύγει για την Αμερική εξ αιτίας ενός άτυχου περιστατικού, όταν ήταν ηγούμενος στο μοναστήρι του Παντοκράτορα. Στην προσπάθειά του να σώσει τα κειμήλια του μοναστηριού από δύο ληστές, τραυμάτισε θανάσιμα τον ένα με το όπλο του, μάλωσε μετά με τον δεσπότη και έφυγε. Δραστηριοποιήθηκε στην Νέα Υόρκη και με επιστολή μου στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής περιμένω, αν βρεθούν, στοιχεία για την εκεί ζωή του. Επέστρεψε το 1925 φέρνοντας αρκετά χρήματα, τα οποία έδωσε στ αδέρφια του. Ο Δαμιανός Πριόβολος είναι αυτός που μετά την επιστροφή του απ την Αμερική, έφερε - παραγγελία από τη Γερμανία - την πρώτη θεριζοαλωνιστική μηχανή στο Αγγελόκαστρο. Στη συνέχεια έκανε ηγούμενος σε διάφορα μοναστήρια της περιοχής και πέθανε το 1960 στο Λιγοβίτσι σε ηλικία 76 ετών.

Ο Μήτρος Καραλής και ο ξάδερφος του έφτασαν κι αυτοί στη Νέα Υόρκη. Όμως το υγρό κλίμα και οι χαμηλοί μισθοί δεν τους κράτησαν εκεί. Πήγαν και δούλεψαν στα ορυχεία μετάλλου στα Βραχώδη όρη, στη δυτική Βόρεια Αμερική. Εκεί ο Μήτρος εργάστηκε σκληρά περίπου οχτώ χρόνια. Επέστρεψε το 1920 για να καταταγεί τον επόμενο χρόνο στο μέτωπο, κατά στην προέλαση του ελληνικού στρατού στην Μ. Ασία. Απ΄την Αμερική είχε φέρει σημαντικό χρηματικό ποσό κι έτσι τα αδέλφια του αγόρασαν χωράφια και λιοστάσια. Ένα μέρος το έδωσαν για να παντρέψουν τις αδερφές τους (τη Ζωή, συζ. Κ. Τσικρίκα, την Ασήμω, συζ. Αθανασίου Ράπτη, γι αυτό και οι Ραπταίοι οι καταγόμενοι από Αράχωβα λέγονται «Ασημαίοι», και τη Χρύσω, συζ. Ιωάννη Παππά). Έχασε και ένα μέρος των χρημάτων του στο οικονομικό κραχ του 1929. Ο ξάδερφος του ο Κριτσόβας ξεκίνησε να έρθει στην Ελλάδα νωρίτερα, το 1917. Αλλά το καράβι που επιβιβάστηκε, βομβαρδίστηκε ανοιχτά της Κέρκυρας απ΄ τους Γερμανούς και πνίγηκαν όλοι οι επιβάτες οι περισσότεροι των οποίων ήταν μετανάστες που επέστρεφαν.

Ας μάθουμε και τούτο. Ο γιος του Μήτρου Καραλή, ο Νίκος, πήρε το παραγκώμι «Ντάλας», και μ αυτό ήταν γνωστός σε όλους, ακριβώς γιατί ο πατέρας του ο Μήτρος είχε κάνει στην Αμερική και ίσως κάποιο διάστημα της εκεί παραμονής του να έμεινε και στο Ντάλας!

Καλά να περνάτε!