Ὁ πρόσφατος σεισμός στό Ἀγγελόκαστρο.

Τόν Δεκέμβριο τοῦ 1962 συνέβη στό Ἀγγελόκαστρο ἕνα γεγονός πού ἴσως νά μήν εἶναι ἄσχετο μέ τόν σεισμό πού ταρακούνησε τό χωριό πρίν ἀπό μερικές μέρες, στίς 12 Ἀπριλίου, στίς 8 τό πρωί, μέ ἔνταση 3,8 Ρίχτερ. Τότε, λοιπόν, τόν Δεκέμβριο τοῦ ΄62, ἔγινε μιά μεγάλη κατολίσθηση νοτιοδυτικά του χωριοῦ, ἀνάμεσα ἀπ’ τό μοναστήρι καί τά Λαθηρέικα, ἐξαιτίας μιᾶς μεγάλης βροχόπτωσης. Ἦταν ὅμως ἀρκετά μεγάλη ἡ κατολίσθηση, γι’ αὐτό καί ἀνησυχητική, ὥστε ὁ νομάρχης ζήτησε ἀπ’ τό Ἰνστιτοῦτο Γεωλογίας καί Ἐρευνῶν Ἐδάφους στήν Ἀθήνα νά στείλει γεωλόγους γιά νά ἐξετάσουν τήν κατάσταση. Πραγματικά το δεύτερο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου 1963 ἦρθαν στό Ἀγγελόκαστρο οἱ γεωλόγοι Ἐλισάβετ Καραγεωργίου καί Θωμάς Χριστοδούλου, οἱ ὁποῖοι ἀφοῦ μελέτησαν τό φαινόμενο συνέταξαν ἔκθεση μέ τίς παρατηρήσεις τους, τήν ὁποία ἔχουμε στά χέρια μας στό πρωτότυπο. Στήν ἀρχή περιγράφουν τήν ἐδαφική σύσταση τοῦ οἰκισμοῦ καί στή συνέχεια ἑρμηνεύουν τό περιστατικό. Ἡ κατολίσθηση, γράφουν, ἔγινε σέ κτηματική ἔκταση νοτιοδυτικά του μοναστηριοῦ. Γιατί ὅμως ἔγινε; Στή θέση πού εἶναι σήμερα τό νέο Δημοτικό Σχολεῖο εἶχε κατασκευαστεῖ τό γήπεδο. Ἡ κατασκευή ἔγινε μέ ἐκσκαφή τῶν πρανῶν του λόφου, ἀπ' τό σπίτι τοῦ Ζαλοκώστα μέχρι τήν ἄλλη ἄκρη. Αὐτή ἡ ἐργασία κατέστρεψε τήν ἰσορροπία τῶν μαζῶν τοῦ ἐδάφους τοῦ πρανοῦς, καί μέ τήν ἐπίδραση ἄλλων παραγόντων προκλήθηκε ἡ κατολίσθηση. Δηλαδή, οἱ πολλές βροχές πού ἔπεσαν ἐκεῖνον τόν καιρό αὔξησαν τό βάρος τῆς πλαγιᾶς μέ ἀποτέλεσμα τό ἐσωτερικό της νά χάσει τή συνοχή του. Ἔτσι ὁ χωμάτινος αὐτός ὄγκος, χωρίς ἁρμό καί καμία ἀντίσταση, ἀποκόπηκε καί κινήθηκε πρός τά χαμηλότερα σημεῖα, πρός τή νότια ἄκρη τοῦ γηπέδου, τήν ὁποία καί κάλυψε. Ἡ κατολισθημένη μάζα στήν ἐπιφάνεια ἀποκοπῆς εἶχε ὕψος τέσσερα μέτρα καί σύρθηκε δυτικά περίπου τριάντα μέτρα. Τό βάθος τῆς κατολίσθησης ὑπολογίστηκε κι αὐτό στά τριάντα μέτρα. Τό χῶμα παρέσυρε καί τό παλιό πηγάδι τοῦ μοναστηριοῦ, μεταφέροντάς το σέ ἀρκετή ἀπόσταση. Ἐπέκταση τῆς κατολίσθησης καί πρός ἄλλες κατευθύνσεις θά εἶχε καταστροφικά ἀποτελέσματα, βάζοντας σέ κίνδυνο καί αὐτό τό μοναστηριακό συγκρότημα, εἶπαν οἱ γεωλόγοι. Γι’ αὐτό πρότειναν νά γίνουν ἀποστραγγιστικά ἔργα, κυρίως μεγάλο ἀποστραγγιστικό αὐλάκι ἀπ’ τό παλιό πηγάδι τῆς μονῆς, μέ δυτική κατεύθυνση καί κατάληξη στό ρέμα χωριοῦ. Καί στίς δύο πλευρές τοῦ αὐλακιοῦ, ὅσο διασχίζει τήν πλαγιά, νά φυτευτοῦν δέντρα γιά τήν προστασία τῶν χωμάτινων ὄγκων. Αὐτά ἔγραψαν τότε οἱ γεωλόγοι καί ἔτσι ἑρμήνευσαν τή μεγάλη κατολίσθηση. Δέν γνωρίζω ἄν ὁ πρόσφατος σεισμός, πού τό ἐπίκεντρό του ἦταν ἀκριβῶς τό σημεῖο τῆς κατολίσθησης, μπορεῖ νά σχετίζεται γεωλογικά μέ ἐκεῖνο τό φαινόμενο. Μέ τόν σεισμό μάθαμε πώς ἐκεῖ, κάτω ἀκριβῶς ἀπό τό σημεῖο τῆς μεγάλης κατολίσθησης τοῦ 1962, ὑπάρχει ρῆγμα. Αὐτά γιά τήν πατριδογνωσία μας. Μέ τήν εὐκαιρία τῆς ἐπικοινωνίας μας νά σᾶς πῶ ὅτι ἑτοιμάζω τόν τέταρτο τόμο γιά τό χωριό μας, τό Ἀγγελόκαστρο, περίπου 1400 σελίδων. Ό,τι ὑλικό κατέχετε καί πιστεύετε πώς δέν πρέπει νά χαθεῖ, θά μείνει γιά πάντα ἄν τό καταχωρίσουμε, μέ τό ὄνομά σας, σέ αὐτό τό νέο βιβλίο. Γιά νά μείνει, μαζί μέ ἄλλα, παρακαταθήκη στούς νεότερους, τούς ἐρχόμενους καί τούς ἑπόμενους. Γιά νά μή μᾶς “πλημμυρίσει” ἡ ἄγνοια καί “κατολισθήσουμε” στήν ἀγνωσία γιά τό γενέθλιο τόπο.

Σᾶς χαιρετῶ.    Ευθύμιος Πριόβολος.