Στις καλοκαιρινές γιορτές ξεχωριστή θέση έχειη γιορτή του Γενεσίου του αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, στις 24 Ιουνίου γιατί έχει τοποθετηθεί στις θερινές τροπές του ήλιου και έτσι συνδέεται με πολλά και. ιδιότυπα έθιμα. Κυρίως όμως η γιορτή είναι ταυτισμένη μετις φωτιές, που ανάβονται την παραμονή, και με τις πολύμορφες μαντικές πράξεις, που ασκούνται τότε.
Οι φωτιές λέγονται και φανοί, αναφωτάρες,
κάψαλα κλπ., γι' αυτό και η μέρα της
γιορτής λέγεται τ' αϊ-Γιαννιού του Φανιστή,
ή του Φωταρά, του Λαμπαδάρη κλπ.
Οι φωτιές ανάβονται σε σταυροδρόμια
κατά γειτονιές, με ανταγωνιστική και πάλι
διάθεση, ποια γειτονιά θ' ανάψει
μεγαλύτερη φωτιά από την άλλη. Παιδιά
και μεγάλοι πηδούν τρεις φορές πάνω από
τις φλόγες, κάνοντας ευχές για καλή υγεία
και απαλλαγή από το κακό.
Για τις φωτιές τ' αϊ-Γιαννιού έχει
εκφραστεί η άποψη ότι θέλουν να
ενισχύσουν το ζωογόνο ηλιακό φως, που
στις τροπές του ταλαντεύεται επικίνδυνα,
όπως η λαϊκή δοξασία θέλει.
Αναμφισβήτητα όμως και στο έθιμο αυτό
προβάλλει η καθαρτήρια δύναμη της
φωτιάς, που απλώνεται, όπως πιστεύεται,
σ' όσο χώρο είναι ορατή.
Από τις πολλές μαντικές ενέργειες της
ημέρας, την πιο αντιπροσωπευτική
αποτελεί ο γνωστός Κλήδονας, που το
εθιμικό πλαίσιο του παρουσιάζεται παντού
σχεδόν το ίδιο. Ο σημερινός Κλήδονας
διασώζει παλαιά συνήθεια. «Κληδών» στην
αρχαιότητα σήμαινε οιωνό, λέξη ή φράση
από την οποία μαντεύoνταν, σημασία που
κράτησε και στους βυζαντινούς χρόνους.
Παράλληλα με τον Κλήδονα, σε
συνδυασμό μ' αυτόν ή ανεξάρτητα,
χρησιμοτιοιούνται την ημέρα τ' αϊ-Γιαννιού
και όλοι σχεδόν οι άλλοι γνωστοί τρόποι
τις μαντικής (ονειρομαντεία, τεφρομαντεία,
αβγομαντεία, υδατομαντεία κλπ.).
Μια ακόμη συνήθεια που επικρατεί την
ίδια μέρα, είναι να κόβουν ρίγανη και άλλα
αρωματικά φυτα, γι' αυτό ο άγιος λέγεται
και Ριγανάς.
Και του χρόνου να είμαστε καλά και να γιορτάσουμε τον Δοκιμιώτη Άγιο
(Η εκκλησία στο γειτονικό μας Δοκίμι είναι Αη Γιάννης Ριγανάς.)
Καστρινός.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου